Wrocławskie obchody powstania w getcie warszawskim

W tym dniu, nie tylko w stolicy Polski, lecz w całym kraju przeprowadzane są obchody wybuchu powstania w getcie warszawskim. We Wrocławiu dotychczas były przeprowadzane przy Pomniku Bohaterów Getta Warszawskiego na placu Bohaterów Getta we Wrocławiu. Pomnik powstał w 1963 roku z inicjatywy wrocławskich działaczy Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów, odsłonięty wieczorem 19 kwietnia 1963 roku w dniu dwudziestej rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim.

Obecnie ze względu na pandemię koronawirusa większość wydarzeń i aktywności związanych z upamiętnieniem bohaterów powstania, została przeniesiona do Internetu.

Żonkile symbole pamięci o powstaniu w getcie warszawskim

Symbolem pamięci o powstaniu w getcie warszawskim są żonkile symbolizujące triumf heroizmu nad egoizmem, pamięć i szacunek. Dotychczas w ramach organizowanych obchodów, każdy z uczestników miał przypięty żonkil do odzieży. Do akcji z żonkilami można również się dołączyć poprzez przypięcie wirtualnego żonkila do zdjęcia profilowego lub udostępniając grafikę z opisem. W tym dniu organizowane są również liczne debaty i koncerty online.

Powstanie w getcie warszawskim

Powstałe w Warszawie getto było przez nazistów od 1 kwietnia 1940 roku otaczane murem. Najpierw do warszawskiego getta transportowano i więziono mieszkańców Warszawy, których naziści uznali za Żydów, a następnie osoby z miejscowości przedwojennej Rzeczypospolitej, terenów włączonych przez nazistów do III Rzeczy oraz mieszkańców innych krajów europejskich.

Momentem decydującym o wybuchu powstania w getcie warszawskim była decyzja nazistowskiego zbrodniarza Reichsführera-SS Heinrich Himmler, o akcji ostatecznej likwidacji getta w ramach planu ludobójstwa, nazywanego Holocaustem. 19 kwietnia 1943 roku naziści wkroczyli do warszawskiego getta z oddziałami wojskowymi i policyjny oraz kolaborantami z formacji łotewskich i ukraińskich, pod dowództwem SS-Oberführera oraz dowódcy SS i Policji w dystrykcie warszawskim od lipca 1942 do 23 kwietnia 1943 r. Ferdinanda von Sammern-Frankenegga.

W obronie getta udział wzięła Żydowska Organizacja Bojowa i Żydowski Związek Wojskowy, przy udziale Gwardii Ludowej i Armii Krajowej. Po stronie obrońców getta, szacuje się, że było ok. 1500 uzbrojonych bojowników, słabo wyposażonych w broń i amunicję.

8 maja 1943 roku naziści dostali się do bunkra dowództwa Żydowskiej Organizacji Bojowej przy ul. Miłej 18. Blisko stu bojowników znajdujących się w bunkrze, zginęło w wyniku uduszenia lub popełniając samobójstwo, aby nie dostać się w ręce nazistów, co było równoznaczne z natychmiastową egzekucją. Mimo tego faktu, walki na terenie getta trwały nadal do 16 maja, prowadzone przez pojedyncze grupy powstańcze.

16 maja 1943 naziści wysadzili Wielką Synagogę w Warszawie, na co zbrodniarz wojenny, SS-Gruppenführer Jürgen Stroop odpowiedzialny za brutalne i krwawe stłumienie powstania w getcie warszawskim, w swoim raporcie obwieścił, iż „Żydowska dzielnica mieszkaniowa w Warszawie już nie istnieje!”.

Naziści w trakcie tłumienia powstania w getcie warszawskim wykazywali się nieludzką brutalnością i okrucieństwem wobec powstańców dokonując masowych egzekucji. Na rozkaz Adolfa Hitlera, zburzono wszystkie budynki i mieszkania znajdujące się na terenie walki w ramach powstania w getcie warszawskim. Pozostawiono jedynie kościół św. Augustyna, wykorzystany następnie jako magazyn przez nazistów.